وبلاگ پسر عزیزم حیدر علی

بدون شك يكي از بزرگترين آرزوهاي تمامي‌زنان، داشتن نوزادي سالم و تندرست است. به اين جهت تمامي‌مادران سعي بر آن دارند تا عوامل مؤثر بر بهبود روند بارداري و نتيجه آن را مورد بررسي قرار دهند و تا جاي ممكن از عوامل زيان‌آور دوري جويند. تغييرات زيادي در اثر بارداري در بدن مادر به وجود مي‌آيد و عوامل زيادي در تعيين روند صحيح بارداري و نتيجه بارداري موثر هستند. يكي از مهم‌ترين و اصلي‌ترين نكات، تغذيه مادر باردار مي‌باشد. زيرا رشد و نمو كامل جنين رابطه تنگاتنگي با تغذيه مادر داشته، تامين نيازهاي او با دريافت مواد مغذي مادر عجين شده، تنها راه برآوردن نيازهاي انرژي و ساختاري او به واسطه جفت است. به علاوه تغييرات فيزيولوژيك خاص اين دوران را نيز بايد مد نظر داشت چرا كه متابوليسم موادغذايي و حتي نياز به آنها در اين مدت تغيير مي يابد. بنابراين توجه به اين تغييرات وتنظيم يك برنامه غذايي متناسب با آن در اين دوران ضروري به نظر مي رسد. بحث هاي زيادي رژيم هاي غذايي زنان باردار منجر به تناقض و ابهامات بسيار شده و رژيم هاي غذايي مختلفي نيز ارائه شده است. از آنجا كه به علت مسايل انساني نمي توان مطالعات فقر غذايي در زن باردار را به صورت تجربي بررسي كرد،طرح مطالعات معني دار تغذيه در بارداري انسان بسيار مشكل است و در مواردي كه به علت مسايل اجتماعي و اقتصادي كمبود موادغذايي بروز مي كند، اثرات آن غير قابل سنجش است. تغييرات وزن در دوران بارداري بسيار متغيير بوده و در محدوده اي از كاهش وزن تا افزايش 23 كيلو گرمي و ياحتي بيشتر قرار گرفته است. در دو سوي اين محدوده، شيوع عوارض باليني افزايش مي يابد اما در بين اين حد، طبيعي محسوب مي شود. هيچ تغيير وزني در طول بارداري را نمي توان به عنوان الگوي طبيعي تعيين كرد و ديگران را نسبت به آن سنجيد زيرا اگر الگوهاي تغيير وزن بسيار متنوع هستند. به طور معمول زنان باردار در طول حاملگي حدود 10 تا 12 كيلوگرم اضافه وزن دارند. افزايش وزن بدن در طول حاملگي به صورت يكنواخت نيست. در 3 ماهه اول افزايش وزن آهسته و حدود يك تا دو كيلوگرم در هفته مي‌باشد. البته هر گونه تغيير وزن ناگهاني بايد گزارش داده شود. سوالي كه براي بسياري از خانم‌ها مطرح مي‌باشد اين است كه افزايش وزن دوران بارداري به چه صورت كاهش مي‌يابد؟ قسمت اعظم كاهش وزن مادر در زمان زايمان (حدود 5/5 كيلوگرم) و در دو هفته اول بعد از زايمان (حدود 4 كيلوگرم) است. 5/2 كيلوگرم باقي مانده از هفته دوم تا ماه 6 بعد از زايمان كاهش مي‌يابد. البته زناني كه قبلا زايمان داشته‌اند، ميزان بيشتري از افزايش وزن زمان حاملگي خود را حفظ خواهند كرد. رشد جنين از اولين مراحل تكامل بستگي به مواد غذايي دارد كه از مادر كسب مي‌شود. غذاي مصرفي توسط مادر ابتدا به اشكال ذخيره‌اي درآمده و سپس به طور مدام و منظم نيازهاي انرژي، ترميم بافتي و رشد را برطرف مي‌كند. رژيم غذايي تنظيم شده يكي از مهمترين عواملي است كه سلامت آينده مادر و بچه را تضمين مي‌كند و با وزن كردن متوالي بايد مطمئن شد كه مادر اضافه وزن مطلوب را دارد يا نه. هر خانم باردار احتياجات غذايي خود را بايد از همه گروه‌هاي مواد غذايي (لينك به گروههاي غذايي) فراهم كند. در اينجا به طور خلاصه درباره هر گروه صحبت مي‌كنيم. 1 ـ نان: خانم‌هاي باردار تقريبا بيشترين نياز خود را از اين گروه فراهم مي‌كنند. البته اين نكته قابل توجه است كه بين نياز و رفع احتياج تفاوت قايل شويم. هر خانم در طول حاملگي، روزانه به 300 كيلوكالري انرژي بيشتر نياز دارد. اگر انرژي به ميزان كافي نباشد، پروتئين بجاي آن كه جهت نقش حياتي خود در رشد و تكامل ذخيره شود، به عنوان منبع انرژي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. غذاهاي اين گروه داراي مقادير بالاي كربوهيدرات هستند كه منبع اوليه انرژي مي‌باشند. حبوبات يك منبع خوب براي پروتئين هستند كه به عنوان سازنده بافت‌هاي بدن براي مادر و بچه مي‌باشد. در طي 6 ماهه آخر حدود يك كيلوگرم پروتئين توسط مادر ذخيره مي‌شود. البته قسمت عمده پروتئين از منابع حيواني مثل گوشت و مرغ مي‌باشد. بسياري ازحبوبات غني از آهن و ويتامين ب هستند. نياز به آهن در جريان حاملگي زياد مي‌شود و از آنجايي كه نياز به آهن درطي 4 ماهه اول بارداري كم است، دراين مدت تجويز آهن اضافي ضرورتي ندارد ولي بعد از اين بايد علاوه بر رعايت رژيم غذايي، قرص آهن نيز مصرف شود. 2 ـ سبزيجات: سبزيجات مي‌توانند مقدار زيادي از ويتامين‌ها از جمله آ و ث و مواد معدني و فيبر را فراهم كنند. يكي از مشكلات خانم‌هاي باردار در دوران بارداري يبوست است كه با مصرف سبزي‌ها اين مشكل برطرف مي‌شود. نياز به ويتامين ث در حاملگي 70 درصد بيشتر از زمان غيرحاملگي است كه يك رژيم معمولي خوب به راحتي اين مقدار را در اختيار مادر قرار مي‌دهد. كلم، حبوبات، سيب زميني، اسفناج، دانه‌هاي سبز و گوجه‌فرنگي غني از ويتامين ث هستند و به جذب آهن موجود در غذاها كمك مي‌كنند. بدن ما ذخيره ويتامين ث ندارد و با مصرف درست مواد غذايي احتياج به اين ويتامين براحتي فراهم مي‌شود. سبزيجات سبز تيره و زرد تيره مانند هويج يا زردك، سيب زميني، فلفل سبز و كلم بروكلي سرشار از ويتامين آهستند كه براي رشد و سلامت بدن مادر و جنين لازم است. 3 ـ ميوه‌ها: ميوه‌هايي مثل پرتقال، گريپ فروت، نارنگي، ليمو و انگور منشا بسيار خوبي براي ويتامين ث هستند. هر خانم باردار مي‌تواند در روز چندين بار از اين گروه استفاده كرده و نياز خود را به ويتامين‌هايي مثل آ و ث برآورده كند. بطورمثال آب ميوه يا ميوه تازه را با صبحانه يا بين غذا، ميوه تازه يا خشك يا سالاد ميوه را به همراه ناهار و كمپوت ميوه را براي دسر و شام مصرف كند. 4 ـ گوشت: پروتئين كه يك ماده اصلي براي مادر و نوزادش مي‌باشد به طور مشخص در اين گروه وجود دارد. ويتاميني كه تنها در اين گروه وجود دارد ويتامين ب 12 است. در مادراني كه گياهخوار هستند، ذخاير ويتامين ب 12 نوزادان آنها پايين است. اين گروه جزو گروه‌هاي اصلي غذايي براي مادران باردار به حساب مي‌آيد كه بايد در وعده‌هاي غذايي آنها گنجانده شود. 5 ـ شير و ماست: محصولات لبني ميزان زيادي از احتياجات غذايي را برآورده مي‌كنند، بخصوص كلسيم و پروتئين كه در اين مواد مي‌باشد. در طول حاملگي حدود 30 گرم كلسيم در مادر تجمع مي‌يابد كه اكثر آن در اواخر حاملگي در جنين ذخيره مي‌شود. كلسيم ماده اصلي در تشكيل استخوان و دندان است. اگر جذب كلسيم مادر كافي نباشد، جنين از كلسيم استخوان‌هاي مادر استفاده مي‌كند كه اين باعث مي‌شود مادر در آينده دچار استئوپروز يا پوكي استخوان (لينك به اين مطلب) شود. هر خانم باردار بايد سعي كند در روز حداقل يك ليوان شير (لينك به شير) مصرف كند. اگر مادري از مزه شير راضي نيست، بايد آن را با اضافه كردن موادي مانند كاكائو و امثال آن براي خود قابل قبول سازد يا با اضافه كردن آن در سوپ يا پنير رنده شده يا سالاد و يا هر طريقي ديگر آن را مصرف كند. البته اين شامل آن دسته از افراد كه مشكل گوارش داشته قادر به تحمل شير نيستند نمي‌باشد كه در اين صورت به جاي آن مي‌توانند معادل آن يك فنجان ماست يا پنير استفاده كنند و يا از روش درمان اين مشكل (لينك به اين مطلب در مطلب مربوط به شير) بهره ببرند. اگر چه بستني به علت شير موجود در آن كلسيم دارد، ولي براي تامين كلسيم لازم يك خانم باردار بايد يك فنجان و نيم از اين مواد مصرف شود. زيرا در بستني علاوه بر شير مقدار زيادي شكر و هوا هست كه اين باعث كاهش ميزان شير و كلسيم لازم مي‌شود. البته منابع غيرلبني كلسيم مانند ماهي ساردين و ماهي آزاد نيز مي‌باشند. بايد توجه داشت كه چربي‌ها و روغن و شكر با احتياط مصرف شوند. الگوی غذايی روزانه زنان باردار نوع غذا مقدار پروتئين (گرم) شير بدون چربي يا كم چربي ماست و پنير 3 تا 4 ليوان 33 تا 42 گوشت،ماكيان، ماهي و تخم مرغ 2 واحد (180-120 گرم) 28 تا 42 سبزي هاي داراي برگ سبز يا زرد تيره پخته يا خام سبزيهاي نشاسته اي شامل سيب زميني، نخود خشك و حبوبات 3 تا 5 واحد، اغلب تمام انواع آن 6 تا 10 ميوه تازه يا كمپوت يا رنگ نارنجي تيره شامل زردآلو، هلو و طالبي 2 تا 4 واحد، اغلب تمام آنواع آن 1 تا 2 غلات كامل و نان هاي غني شده و سريال ها(غلات فراورده شده) 7 واحد يا بيشتر بالاتر از 14 چربي ها و شيرني ها در حد اعتدال متفاوت مجموع پروتئين بالاتر از 73

بعد از وضع حمل تمام خانم‌ها تمايل دارند كه به وزن قبل از حاملگي خود برگردند و نگران هستند كه اين مورد چه مدت طول خواهد کشید بلافاصله بعد از زايمان به دنبال تخليه محتويات رحم و خونريزي طبيعي حدود 5 تا 6 كيلوگرم، وزن كاهش مي‌‌يابد. در طول 6 هفته اول بعد از زايمان 2 تا 3 كيلوگرم ديگر وزن كاهش پيدا مي‌‌كند كه اين كاهش وزن به علت از دست دادن مايع از طريق ادرار است. اكثر خانم‌ها در طي 6 ماه بعد از زايمان به وزن قبل از حاملگي خود مي‌‌رسند. از عواملي كه بر روند كاهش وزن بعد از زايمان تاثير دارند: حاملگي اول،‌ شيردهي، برگشت زود هنگام به كار خارج از خانه و … مي‌‌باشند. در طي 6 هفته اول بعد از زايمان نبايد محدوديت انرژي داشته باشيد. زيرا بدن نيازمند است تا آنچه در زمان تولد نوزاد ازدست رفته است بازيابد و نياز كودك تامين شود. در انجام كارهاي منزل كمك كرده و احتمالا كار خود را شروع كنيد. تغذيه با شير مادر به طور معجزه‌آسا باعث كاهش وزن نمي‌‌شود ولي به كاهش وزن كمك مي‌‌كند. خانمي كه زايمان كرده است در واقع مسئول تغذيه خود و نوزادش مي‌‌باشد، پس بايد رژيم غذايي خود را با دقت انتخاب كند. رژيم بعد از زايمان بايد با دقت دوران بارداري رعايت شود. خوردن همه مواد مانند حبوبات و دانه‌هاي مغذي، ميوه‌هاي تازه، سبزيجات و غذاهايي كه پروتئين و كلسيم و آهن را به فراواني فراهم مي‌‌كنند بايد مورد توجه قرارگيرد. متخصصان و كارشناسان در بحث‌هاي پرستاري مادران توصيه به اضافه كردن انرژي به ميزان 500 كالري در روز را دارند. به طور متوسط اكثر زنان شيرده روزانه 2700 كالري انرژي نياز دارند. خوردن كمتر از 1800 كالري در روز منجر به كاهش توليد شير و ضعف مي‌‌شود. در اين دوران، شيردهي و آزاد شدن اكسي توسين (هورمون آزاد شده از هيپوفيز) باعث مي‌‌شود كه مادر احساس تشنگي بيشتري بكند. به همين دليل مادر در اين دوران بيشتر از بقيه مواقع آب مي‌‌نوشد و اگر چه كه تاثير زيادي در تامين شير ندارد ولي دانشكده متخصصين زنان و مامايي آمريكا نوشيدن حداقل 8 تا 12 ليوان آب در روز را به مادران توصيه مي‌‌كند. مواد غذايي كه مادر مي‌‌خورد و مي‌‌نوشد بر روي شيردهي تاثير مي‌‌گذارد. بنابراين نظارت بر غذاي مادر درواقع نظارت بر غذاي كودك است. بطوريكه اگر مادر غذاي نامناسب مصرف كند، نوزاد در واقع با رفتارش مادر را متوجه مي‌‌سازد. مانند گريه‌كردن، خواب كم، بي‌قراري و… همچنين مادر بايد در مورد مصرف غذاهاي آلرژي‌زا دقت كافي داشته باشد، زيرا نوزاد به يك سري از مواد غذايي كه مادر مي‌‌خورد حساس بوده و پاسخ آن را به صورت علايم پوستي نشان مي‌‌دهد. مصرف بعضي از غذاها توسط مادر باعث قولنج معمولي در نوزاد مي‌‌شود. از جمله كلم و شير گاو. مادران در اين دوران بايد همانند دوران بارداري ميزان آهن دريافتي را كنترل كنند، هر چند كه در دوران بارداري تمام ويتامين‌ها و مواد لازم را به طور كامل دريافت كرده باشند. مادر در اين دوران به طور معمول قرص آهن را براي تامين آهن مورد نياز خود و نوزادش مصرف مي‌‌كند. بسياري از خانم‌ها ذخاير آهن خود را طي زايمان‌هاي مكرر به ميزان قابل توجهي از دست مي‌‌دهند. بنابراين مادران بايد در اين دوران از نظر ذخاير آهن كنترل شوند. البته اين نكته قابل توجه است كه اين مواد كمكي (مانند ويتامين‌ها) نبايد جايگزين يك رژيم غذايي خوب شوند. مادران با رعايت رژيم غذايي متنوع و مناسب سلامت خود و نوزاد خود را تضمين مي‌‌كنند. با توجه به اين كه در اين دوران هر هفته در حدود نيم تا يك كيلوگرم وزن مادر كاهش مي‌‌يابد، رژيم غذايي كم‌چرب به همراه ورزش‌هاي مناسب در اين روند تاثير بسزايي دارند. ولي بايد توجه داشت كه كاهش سريع وزن مادر به عنوان يك خطر براي نوزاد است، زيرا اين عمل باعث مي‌‌شود سم معمولي كه در چربي‌هاي بدن ذخيره شده است را به جريان خون رها كند و ميزان مواد سمي يا آلوده‌كننده در شير بالا رود. يكي از راه‌هايي كه باعث مي‌‌شود وزن مادر به طور منظم كاهش يابد و هيچ گونه خطري هم براي نوزاد ندارد، شيردهي مي‌باشد. مادراني كه نوزاد خود را شير مي‌دهند، كالري بيشتر از مادراني كه شيردهي نمي‌‌كنند مصرف مي‌‌كنند. مادران محترم بايد توجه داشته باشند كه حداقل در 6 هفته اول بعد از زايمان حتي نبايد به فكر كاهش وزن باشند، زيرا محدود كردن آنچه شما در هفته‌هاي اول زايمان مي‌‌خوريد باعث كاهش توليد شير مي‌‌شود. مصرف مواد غذايي كه پر از فيبر هستند مانند ميوه‌ها و سبزي‌ها قسمت اصلي رژيم غذايي اين دوران محسوب مي‌‌شوند (حتي بيشتر از زمان بارداري). از مزاياي اين مواد غذايي فيبردار، تامين حركات دودي روده‌ها است كه براي درمان يبوست و هموروئيد (بواسير) مفيد مي‌‌باشد. هرگز خيلي زود به فكر بارداري مجدد نباشيد. شما بايد ذخاير مواد مغذي بدن خود را تقويت كنيد تا آغاز پرفروغي براي جنين بعدي شما باشد. بارداري و شيردهي فشار زيادي بر بدن شما وارد مي‌‌سازد. بارداري‌هاي پي‌درپي بر ذخاير مواد مغذي شما نظير كلسيم و آهن و سطح انرژي، فشار اضافي وارد خواهد آورد به خصوص اگر شيرده نيز باشيد. جهت كاهش وزن خود در بارداري اول محدوديت شديد كالري براي خود ايجاد نكنيد، رژيم فوق العاده كم كالري از تامين مواد مغذي مهم در دوره بارداري بخصوص مواد مغذي نظير كلسيم و آهن ناتوان هستند. از استعمال دخانيات و داروهاي غير مجاز خودداري كنيد و راجع به داروهايي كه مصرف مي‌‌كنيد يا قصد مصرف آن را داريد با پزشك خود مشورت كنيد

رژيم غذايي زنی که شير می دهد بايد غنی از پروتئين ، کلسيم ، آهن و ويتامين باشد. يک سوم نياز برای ترشح شير از ذخاير چربی بدن که در سه ماهه ی سوم تشکيل شده است، تامين می شود و دو سوم ديگر بايد از طريق تغذيه بر آورده شود. مادری که شير می دهد ، هر روز بايد حداقل ، مواد زير را مصرف کند: 1) نيم ليتر شير کامل + 60 گرم پنير 2) 30 گرم کره ( دارای ويتامين A) 3) 150 تا 200 گرم گوشت بدون چربی ، مرغ يا ماهی 4) 2.3 ميوه در روز 5) سبزی های برگ سبز 6) گاهی يک وعده ی غذايي دارای حبوبات برای يک زن شير ده ، 2500 تا 2700 کالری انرژی لازم است که بايد در 4 وعده ی کوچک غذايي معادل هم به اضافه ی دو ميان وعده تامين شود . در دوران شيردهی ، دانستن رژيم غذايي برای لاغری مناسب نيست . در دوران بارداری از مصرف مواد غذايي زير خودداری کنيد. آشاميدنی های محرک مانند: قهوه ، چای و نوشابه های گازدار . مواد غذايي ای که موجب تغيير طعم شير می شوند( انواع کلم ، سير ، پياز ، مارچوبه ، تربچه ) . بعد از زايمان ، زيادی وزن حداقل همان قدر که مربوط به ايجاد ذخيره ی چربی است ، مربوط به تجمع آب در بدن نيز می باشد، بنابراين : 1- مصرف قند و شکر را کم کنيد . 2- مواظب باشيد مواد غذايي ای مصرف کنيد که مقدار چربی آن کم باشد. 3- نمک را از سر سفره حذف کنيد و غذای کم نمک بخوريد . 4- غذاهای غنی از پتاسيم ، مانند سبزيجات و انواع آب ميوه مصرف کنيد . 5- هر چه زودتر يک فعاليت بدنی را شروع کنيد.

شير مادر بهترين و كاملترين غذا براي شيرخواران زير 6 ماه مي‌باشد و در اين دوران شير مادر به تنهايي به علاوه قطره مولتي ويتامين (از 15 روزگي) كليه نيازهاي تغذيه‌اي شيرخوار را تامين مي‌كند. غذاي كمكي براي شيرخوار بايد پس از 6 ماهگي شروع شود، زيرا بعد از6ماهگي نيازهاي غذايي شيرخوار به تنهايي با شير برآورده نمي‌شود و لازم است علاوه بر شير مادر، تغذيه كودك با غذاهاي نيمه جامد نيز شروع شود. تغذيه تكميلي علاوه بر تامين انرژي، دوران بسيار حساسي براي ايجاد عادات صحيح غذايي و استفاده از غذاي سفره خانواده است. شروع تغذيه تكميلي قبل از 6 ماهگي به دليل آماده نبودن دستگاه گوارش شيرخوار براي پذيرش غذاهاي ديگر غير از شير، اقدام نادرستي است. چون دستگاه گوارش كودك هنوز تكامل نيافته و با كوچكترين آلودگي به علت عدم رعايت بهداشت امكان ابتلا به عفونت‌ها از جمله اسهال افزايش مي‌يابد و باعث كاهش يا توقف رشد شيرخوار مي‌شود. از طرف ديگر شروع زودرس تغذيه تكميلي سبب كاهش مدت زمان مكيدن پستان مادر مي‌شود. بعلاوه ممكن است غذاي كمكي در مقايسه با شير مادر، انرژي و مواد مغذي كمتري به كودك برساند كه موجب اختلال رشد كودك و در نهايت سوءتغذيه او مي‌شود. همچنين زود شروع كردن تغذيه تكميلي احتمال بروز حساسيت به بعضي از مواد غذايي را در كودك افزايش مي‌دهد. نتيجه‌ اين كه بهترين سن شروع غذاي كمكي بعد از پايان ماه ششم زندگي است. البته‌ اين به آن معني نيست كه بايد دفعات شيردهي را كم كرد، بلكه بايد مادر ترغيب شود هر زمان كه كودك تمايل دارد شير خود را به او بدهد و براساس سن كودك چند نوبت نيز غذاي كمكي بعد از شير مادر به او داده شود. اگر غذاي كمكي دير شروع شود كودك تمايل خود را به خوردن غذاهاي ديگر و امتحان كردن مزه و طعم‌هاي جديد از دست مي‌دهد. همچنين تكامل عمل جويدن به تعويق مي‌افتد و كودك غذاي ديگري جز شير مادر و يا مايعات را نمي‌خورد كه‌ اين خود منجر به كم غذايي، اختلال رشد و سوء تغذيه مي‌شود . اصول كلي كه بايد در مورد تغذيه تكميلي رعايت شوند عبارتند از ـ مواد غذايي بايد از نظر مقدار و نوع به تدريج به غذاي شيرخوار اضافه شود. ـ ابتدا از يك نوع غذاي ساده شروع و به تدريج مخلوطي از چند نوع غذا داده شود. ـ از مقدار كم شروع و به تدريج بر مقدار آن افزوده شود. ـ بين اضافه كردن مواد غذايي مختلف حدود 7ـ5 روز فاصله لازم است. زيرا شيرخوار بايد به يك نوع غذا عادت كند و بعد غذاي جديد اضافه شود. اضافه كردن يك به يك مواد سبب مي‌شود اگر كودك ناسازگاري به يك ماده غذايي داشته باشد شناخته شود و بتوان آن را از غذا حذف كرد. همچنين دستگاه گوارش كودك فرصت پيدا كند تا به غذا عادت كند. ـ ابتدا بايد غذا رقيق تهيه شود به طوري كه غلظت آن كمي‌بيشتر از شير مادر باشد. سپس به تدريج بر غلظت آن افزوده شود. سفت كردن تدريجي غذا سبب ياد گرفتن عمل جويدن مي‌شود. ـ اگر در شروع غذاي تكميلي، شيرخوار به غذاي خاصي بي‌ميل بود، نبايد در خوردن آن پافشاري كرد و مي‌توان يك تا دو هفته آن غذا را حذف و سپس دوباره به او داد. براي اطلاعات بيشتر در مورد اهميت شير مادر اينجا را كليك كنيد. تغذيه شيرخوار كودك در ابتدا در مرحله نوزادي از شير مادر تغذيه مي‌كند. با بزرگ‌تر شدن او مواد خوراكي ديگر نيز به فهرست غذايي او اضافه مي‌شود تا زماني كه او هم مانند ديگر افراد خانواده تغذيه كند. برخي مادران به راستي نمي‌دانند چه زمان مي‌توان كودك را با موادي غير از شير تغذيه كرد و حتي گاهي نوع مواد غذايي و مقدار مصرف آنها را بخوبي نمي‌شناسند. در اين مبحث سعي شده است در مورد پخت غذاهاي كمكي در سنين معين اطلاعاتي داده شود. شروع غذاي كمكي از 6 ماه به بعد است كه با فرني آغاز مي‌شود و طرز تهيه آن را در طرز تهيه فرني مي‌توانيد ببينيد. بعد از فرني، تغذيه كمكي كودك حريره بادام و پوره سيب زميني و … است. كم كم تا يك سالگي، تنوع غذايي باعث رشد قوه چشايي كودك و كشف رنگها و مزه‌ها و بوهاي مختلف توسط او مي‌شود. با اين كار كودك قدرت انتخاب پيدا مي‌كند و اين مرحله از رشد، اهميت بسيار زيادي دارد. تغذيه شيرخوار در ماه هفتم دو هفته اول: تغذيه با حريره بادام . حريره بادام نيز مانند فرني از يك قاشق مرباخوري يك بار در روز شروع مي‌شود و تا روز ششم و هفتم به 12 قاشق مرباخوري در روز مي‌رسد. فراموش نشود كه در اين مدت به تدريج مقدار و دفعات تغذيه با حريره بادام افزايش مي‌يابد و تغذيه با فرني كم مي‌شود. دو هفته آخر: ضمن ادامه تغذيه با شير مادر قبل از هر وعده غذاي كمكي، در اين دو هفته شيرخوار با غذاي جديدي آشنا شده و سوپ به رژيم غذايي او افزوده مي‌شود. به ‌اين ترتيب كه روز اول، صبح و عصر و شب هر بار از 3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره بادام استفاده مي‌كند و ظهر علاوه بر فرني يا حريره بادام، يك قاشق مرباخوري به سوپ ظهر و شب اضافه اضافه ولي از فرني يا حريره بادام كم مي‌شود تا بر حسب اشتهاي كودك مقدار سوپ به 3 تا 6 قاشق مرباخوري در هر وعده برسد. طرز تهيه سوپ براي سهولت كار و رعايت تنوع در غذاي شيرخوار، مي‌توان يك روز در ميان از فرني و حريره بادام استفاده كرد. براي تنوع بخشيدن به غذاي كودك بايد هر چند روز يك بار مواد تشكيل دهنده سوپ را تغيير داد. هر سه روز يكبار مي‌توان جو، بلغور، گندم و رشته فرنگي را كه قبلا پخته و نرم شده است به اندازه يك قاشق مرباخوري به سوپ اضافه كرد. بعد از اضافه كردن جو، گندم و … بهتر است به اندازه يك قاشق مرباخوري كره يا روغن مايع به سوپ اضافه نمود. افزودن كره يا روغن مايع به غذاي شيرخوار به ويژه شيرخواراني كه رشد كافي ندارند به رشد آنان كمك مي‌كند. از سبزي‌هاي نشاسته‌اي و يا ساير سبزي‌ها مي‌توان پوره تهيه كرد و به جاي يك وعده فرني، صبح يا عصر از پوره استفاده نمود. برنامه غذايي كودك در دو هفته آخر ماه هشتم زندگي صبح: 3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره + نصف زرده تخم مرغ ساعت ده صبح: 3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره و يا پوره ظهر: 3 تا 6 قاشق مرباخوري سوپ + 2 تا 4 قاشق مرباخوري ماست عصر: 3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره و يا پوره شب: 3 تا 6 قاشق مرباخوري سوپ + 2 تا 4 قاشق مرباخوري ماست تغذيه شيرخواران در دو هفته اول ماه نهم در اين زمان مي‌توان حبوبات را نيز به سوپ شيرخوار اضافه كرد. به طور معمول تغذيه حبوبات از عدس و ماش كه هضم آسان‌تري دارند شروع مي‌شود. در صورت امكان مي‌توان جوانه عدس يا ماش را به محتويات سوپ افزود. در مورد ساير حبوبات مثل لوبيا چيتي، لوبيا قرمز و … بهتر است قبلا آنها را خيسانده سپس پوستشان را جدا كرده و بعد از پختن به سوپ افزود. هر سه روز يكبار مي‌توان نوع حبوبات را تغيير داد. اگر از آرد حبوبات استفاده مي‌شود يك قاشق مرباخوري سرصاف كافي است. اضافه كردن كره يا روغن مايع به سوپ به اندازه يك قاشق مرباخوري براي شيرخواراني كه خوب وزن نمي‌گيرند توصيه مي‌شود. دو هفته دوم ماه نهم در اين دو هفته بايد ميوه را به صورت آب ميوه تازه در منزل تهيه كرد. همچنين بايد از ميوه‌هاي فصل باشد. در ابندا و در روز اول، تغذيه شيرخوار را با يك قاشق مرباخوري آب ميوه همراه با يك قاشق مرباخوري آب سالم و ساده شروع كرده و كم كم به 6 قاشق مرباخوري آب ميوه خالص در روز‌هاي بعد رسانيد. آب ميوه را مي‌توان روزانه بعد از فرني يا حريره در ساعت 10 صبح به شيرخوار داد. برنامه غذايي شيرخوار در اواخر ماه نهم صبح: 3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره + نصف زرده تخم مرغ ساعت ده صبح: 3 قاشق مرباخوري فرني يا حريره يا پوره + 6 قاشق مرباخوري آب ميوه فصل ظهر: 3 تا 6 قاشق مرباخوري سوپ + 2 تا 4 قاشق مرباخوري ماست عصر: 3 قاشق مرباخوري پوره يا فرني و يا حريره شب: 3 تا 6 قاشق مرباخوري سوپ + 2 تا 4 قاشق مرباخوري ماست توجه: تا يك سالگي استفاده از كيوي، انواع توت (توت سفيد، توت فرنگي و تمشك) خربزه، آلبالو و گيلاس به علت ايجاد حساسيت در شيرخوار توصيه نمي‌شود. ماه يازدهم و دوازدهم تنوع غذا در تهيه سوپ، كته، پوره و … رعايت مي‌شود. همچنين با توجه به اشتهاي كودك مي‌توان به مقدار غذاي هر وعده او اضافه كرد. توصيه مي‌شود كه هنوز هم از دادن غذاهاي سفره خانواده به علت داشتن نمك و چاشني اجتناب شود. توجه: از پايان شش ماهگي و همزمان با شروع غذاي كمكي تا پايان 12 ماهگي، غذاي اصلي شيرخوار هنوز شير مادر است. لذا تغذيه با شير مادر به طور مكرر و برحسب تقاضا و تمايل شيرخوار در تمام مدت شب و روز به ويژه قبل از هر وعده غذاي كمكي بايد مورد توجه قرار گيرد. از دادن مواد غذايي زير تا يك سالگي بايد اجتناب كرد، چون گروهي ايجاد حساسيت مي‌كنند، برخي باعث خفگي شيرخوار شده و تعدادي نيز مشكلات ديگري به وجود مي‌آورند: ـ مواد غذايي كه ممكن است در شيرخوار زير يك سال ايجاد حساسيت كنند مانند: شير گاو (جوشاندن شير در تهيه فرني، مقدار ماده آلرژي موجود در شير را كم مي‌كند)، سفيده تخم‌مرغ، انواع توت، كيوي، آلبالو، گيلاس، خربزه و بادام زميني. ـ مواد غذايي كه در دوره شيرخوارگي مجاز نيست و ممكن است باعث خفگي شيرخوار شود مانند: دانه كشمش، دانه انگور، ذرت، تكه‌هاي سوسيس، آجيل، تكه‌هاي سفت و خام سبزي‌ها مثل هويچ و … و تكه‌هاي گوشت. ـ مواد غذايي كه ممكن است مشكلات ديگري ايجاد كنند مانند قهوه يا چاي پررنگ كه سبب بي‌قراري كودك مي‌شود. عسل كه باعث احتمال مسموميت مي‌شود (بوتوليسم) ‌ولي استفاده از عسل پاستوريزه اشكالي ندارد. به طور كلي تا يك سالگي، عسل غيرپاستوريزه، ‌شير پاستوريزه، پنير، سفيده تخم مرغ، شكلات، ميگو، فلفل و ادويه‌جات، ترشي‌ها، نمك، نوشابه‌هاي گازدار، آب ميوه‌هاي صنعتي و از ميوه‌ها، خربزه، كيوي، انواع توت (توت سفيد، توت فرنگي، تمشك)، آلبالو، گيلاس و يا از حبوبات، لپه و نخود، همچنين از گروه سبزي‌ها، اسفناج و كلم توصيه نمي‌شوند

سلام مادرها و پدرها و بچه های عزیز

این وبلاگ حیدر جون منه

به وبلاگ پسر عزیزم  خوش آمدید

ان شاالله که بتوانیم از نظرات شما استفاده کنیم

متشکرم از شما والدین گرامی